Theo báo cáo của VNDirect: “Ước tính một doanh nghiệp sẽ phải chịu khoản lỗ khoảng 142 tỷ đồng mỗi năm nếu muốn giành được 1% thị phần từ các đối thủ hiện hữu ở Việt Nam”. Ở thời điểm hiện tại, khi thị trường chưa thực sự phân định kẻ thắng, người thua… thôi ta cứ lấy tiêu chí ông nào đốt tiền hiệu quả nhất xem sao!
—
Các ông lớn TMĐT đốt tiền chủ yếu và những mảng sau đây!
2.1 Giao hàng
——————
Khoản mà các trang thương mại điện tử đầu tư mạnh tay nhất thuộc về dịch vụ giao hàng. Tiki là người dẫn đầu trong việc đổ phần lớn tiền vào cuộc đua giao hàng nhanh. Đầu năm 2019, ông Trần Ngọc Thái Sơn – nhà sáng lập kiêm Chủ tịch hội đồng quản trị Tiki chia sẻ: “Trước đây, mỗi lần mở báo lên xem thì thấy bàn về tiền đầu tư vào Tiki thế nào, sao lỗ nhiều thế, thì đây, nguồn vốn chúng tôi để đầu tư vào cơ sở hạ tầng, hệ thống vận hành, kho bãi”. Cụ thể tại thời điểm đó Tiki đang có hơn 30.000 m2 nhà kho và kỳ vọng 6-8 tháng tới có 100.000 m2. Với việc mở rộng nền tảng năng lực kho bãi, tốc độ dường như vẫn là “át chủ bài” để lôi kéo người mua hàng của trang này.
Tiki 2 giờ lần lượt kéo theo những dịch vụ như ‘Shopee nhận hàng 4 giờ’, ‘Sendo giao hàng 3 giờ’ hay thậm chí là Lotte.vn tung ‘Giao nhanh chớp mắt’ trong 1 giờ, 3 giờ và 24 giờ. Cụ thể tháng 8 vừa qua, Shopee cũng bắt tay với một đơn vị bất động sản công nghiệp để xây dựng trung tâm xử lý hàng hóa thứ 3 của sàn này tại Việt Nam. Tuy giá trị đầu tư không được tiết lộ nhưng với kỳ vọng xây dựng “kho vận thông minh”, giới quan sát cho rằng khoản tiền rót vào thương vụ này không hề nhỏ. Sàn Lazada cũng từng cho biết áp dụng công nghệ giúp tiết kiệm thời gian vận hành tới 50%. Do đó, việc đổ hàng ngàn tỉ đồng đầu tư sẽ mang lại lợi ích cho cả DN lẫn người dùng.
Tuy nhiên, danh mục sản phẩm giao nhanh của Tiki hiện vẫn lớn nhất trong các trang thương mại điện tử, bởi đặc trưng của mô hình “managed marketplace”, tức tất cả hàng phải về kho Tiki rồi mới giao nên chủ động được thời gian. Đó cũng là lý do hãng này cần đổ thêm tiền làm kho.
Trong khi đó, tại một số sàn khác, mô hình “marketplace” thông thường cho phép người bán chủ động giao hàng nên khó lòng cam đoan thời gian. Những sản phẩm vốn được đưa vào danh mục giao nhanh chủ yếu chỉ là hàng tạp hóa hay sách. Với cú bắt tay của Shopee và Grab cuối 2019, Shopee hứa hẹn sẽ vượt Tiki để giao hàng nhanh chỉ trong 1 giờ.
2.2 Khuyến mãi, giảm giá, hỗ trợ người bán
——————
Giá bán siêu rẻ luôn là vũ khí cạnh tranh của các sàn thương mại điện tử khi tỉ lệ giảm giá của các mặt hàng luôn ở mức cao ngất ngưởng quanh năm. Một hình thức khuyến mãi được 4 ông lớn ưa chuộng là flash sale (giảm giá chớp nhoáng theo khung giờ).
Cuộc chạy đua khuyến mãi khởi nguồn từ chương trình bán hàng giảm giá lớn tới 95% của Lazada vào 9/5/2018 nhân dịp kỷ niệm 6 năm thành lập với thông điệp “Đại tiệc giảm giá mừng sinh nhật”. Ngay lập tức Shopee tung ra chương trình giảm giá cạnh tranh với thông điệp “Cần gì sinh nhật, deal vẫn sốc, giá vẫn bốc”. Adayroi nhanh chóng nhập cuộc cùng chương trình giảm giá, miễn phí vận chuyển với thông điệp “Chúc mừng sinh nhật bạn hàng xóm” và Tiki thậm chí còn làm hẳn một video quảng cáo (TVC) cho chương trình giảm giá của mình nhằm đáp trả các sàn còn lại với tựa đề “Ưu đãi vô hạn – còn vui hơn cả sinh nhật”.
Từ đó đến nay, các đại hội siêu khuyến mãi như Black friday 9.9, 11.11, 12.12,.. liên tục được tung ra với mức chi phí ngày càng khổng lồ.
2.3 Truyền thông, quảng cáo
——————
Các chiến dịch quảng cáo và việc mời đại diện thương hiệu của các sàn thương mại điện tử luôn “hoành tráng”, tốn kém khi mời những ngôi sao hàng đầu và ekip chuyên nghiệp.
Shopee thể hiện đẳng cấp của một doanh nghiệp đa quốc gia khi mời những ngôi sao mang tầm cỡ quốc tế như Sơn Tùng, BlackPink, bộ đôi Bảo Anh- Bùi Tiến Dũng, gần đây nhất là siêu sao bóng đá thể giới Ronaldo. Tiki ngoài hợp tác cùng Nhã Phương-Trường Giang còn lập hẳn dự án “Tiki đi cùng sao Việt” tài trợ cho khoảng 100 dự án nghệ thuật, đặc biệt là các MV âm nhạc của các tên tuổi sao trẻ hàng đầu như Trúc Nhân, Đức Phúc, Min, Chi Pu, K-ICM ft. Jack,..
Lazada thì “lột xác” theo hướng “showbiz hóa”. Tháng 6/2019, Lazada thay đổi nhận diện thương hiệu sang hình trái tim. Theo lãnh đạo Lazada khu vực, đây là một phần trong chiến lược triển khai hình thức mua sắm kết hợp giải trí (shoppertainment). Từ 2018, Lazada đã bắt thị hiếu rất nhanh khi trào lưu bán hàng qua ‘livestream’ rầm rộ xuất hiện trên Facebook. Sàn thương mại điện tử này cũng lao vào thuê các nghệ sỹ, người nổi tiếng, nhân vật có ảnh hưởng trên mạng xã hội để tổ chức ‘livestream’ đánh giá sản phẩm, bán hàng, chơi trò chơi cùng người xem…Cuối tháng 3/2019, khái niệm ‘shoppertainment’ được đẩy lên cao trào với một đại nhạc hội mừng sinh nhật có sự góp mặt của siêu sao Dua Lipa, biểu diễn ở Indonesia. Lazada Việt Nam thuê một nhóm nghệ sỹ trẻ sang để livestream, thu hút sự theo dõi của người xem. Sự kiện lần đó thu hút 12 triệu lượt xem trên toàn Đông Nam Á. Doanh số cả khu vực của Lazada trong 24 giờ ngày 27/03 tăng 15 lần so với doanh số trung bình.
Nếu so sánh trong nhóm 4 ông lớn đang cạnh tranh khốc liệt nhất, có thể thấy Lazada đang đẩy mạnh quảng cáo trên Facebook hơn cả, Shopee cũng khá mạnh trên Facebook nhưng lượt tương tác quảng cáo chỉ khoảng hơn 50% so với Lazada. Instagram mới là MXH Shopee mạnh nhất. Tiki tập trung chiến lĩnh Youtube và theo sát Shopee trên Instagram.
Thương mại điện tử giờ đã trở thành cuộc chiến ai tiêu tiền thông minh hơn. Dựa theo số lượng người truy cập, dù Lazada lỗ quá nặng nhưng chỉ xếp thứ 3, ngôi vương thuộc về Shopee, Tiki bất ngờ xếp thứ 2 và Sendo xếp chót trong nhóm 4 ông lớn. Như vậy, có thể tạm đánh giá Tiki đang “đốt tiền” hiệu quả nhất. Tuy nhiên, thương trường khó có thể đoán định, chúng ta cùng tiếp tục chờ đón những nước đi kế tiếp trong cuộc chiến “được ăn cả, ngã về không này”
>> Xin chọn: B/Tiki
Nội dung có tham khảo và tổng hợp từ nhiều bài báo tại cafef, vneconomy… Biên tập bởi BTV từ Độc Đáo TV
Tác giả
